- info@naturebylennart.com
In de zomer van 2025 bezocht ik in drie weken Oeganda. Enkele van de meest bijzondere dagen of waarnemingen van de reis schrijf ik uit in een apart blogbericht met veel foto’s. Deze keer is de beurt aan Semliki!
Na onze tijd in Kibale reden we door naar Semliki. Dit bos ligt tegen de Congolese grens aan en wordt van Congo gescheiden door een rivier. Achter die rivier ligt het Ituri Rainforest: de thuisbasis van een van de vetste zoogdieren ter wereld: Okapi! Voor Okapi moet je in Semliki niet zijn, maar dat wil niet zeggen dat er geen andere bijzondere dieren te vinden zijn. Vanwege de locatie is dit tijdens de Oegandareis de enige kans op bosvogels die verder alleen in Congo voorkomen. Ook heeft Semliki drie bijzondere apensoorten: Dent’s Monkey, De Brazza’s Monkey en zowaar een endeem: Semliki Red Colobus. De verwachtingen waren hoog gespannen dus!
Maar voordat we er waren, was er dus de rit van Kibale naar Semliki. Onderweg stopten we op een locatie waar we nog een nieuw soort wever konden zien. Nu lijken wevers toch al veel te veel op elkaar wat mij betreft, maar elke nieuwe soort is er eentje natuurlijk. In dit geval bleek het wel echt om een goede soort te gaan: Northern Masked Weaver. In Oeganda is deze soort slechts op één plek te vinden en dat was de plek waar wij heen gingen.
Bij aankomst dachten we de vogel direct in beeld te hebben, maar het bleek te gaan om de Black-headed Weaver. We hadden de kenmerken nog niet helemaal goed in ons hoofd. Eveneens kon er verwarring ontstaan met de Northern Brown-throated Weaver, hoewel bij die soort het lichte oog verwarring minder aannemelijk maakt. Het zijn wel echt mooie wevers, maar niet de vogels die we zochten!
Black-headed Weaver
Northern Brown-throated Weaver
Maar die Northern Masked vinden was dus nog niet zo makkelijk. Belangrijk is het ook om een mannetje te vinden omdat de vrouwtjes niet zo kenmerkend zijn en het nog lastiger is om zeker te zijn. Uiteindelijk vonden we één mannetje! Die zat op een nest waarna ook nog een vrouwtje wever kwam. We konden de vogel goed bekijken met het kenmerkende bruin bovenop de kruin en het donkere oog. Voor zover wij konden beoordelen was er maar één mannetje tussen alle wevers te vinden waardoor de kans wel groot lijkt dat deze soort hier niet meer zo lang te zien zal zijn.
Northern Masked Weaver
Na dit intermezzo reden we door naar Semliki. Nadat we geïnstalleerd waren duurde het nog lang voordat we het bos in konden, maar gelukkig was dat uiteindelijk geregeld. Al vrij snel zagen we dat Semliki echt een bijzonder gebied is. Het gebied heeft namelijk verschillende ‘hot springs’. Heetwaterbronnen waaruit stoom komt. Dat geeft een bijzondere sfeer zo in de jungle.
Ook was er een soort savannegebied midden in het bos.
Vanaf dat gebied hadden we verschillende African Green Pigeons die een slaapplek zochten, evenals African Olive Pigeons.
African Green Pigeon
African Olive Pigeon
Daarnaast vonden we op een mierenzwerm de gespecialiseerde soorten: Fraser’s Rufous Thrush, Yellow-eyed Bristlebill en Fire-crested Alethe. Mijn foto’s waren niet zo goed, maar ze stonden er op.
Fraser’s Rufous Thrush
Yellow-eyed Bristlebill
Fire-crested Alethe
Dit alles was natuurlijk nog maar een warming-up voor morgen. Dan zouden we echt het bos in gaan! Onze gids wees mij ook nog op een boom waarin een Lord Derby’s Anomalure zou slapen. Dat klonk haast te mooi om waar te zijn en het dier zat er dan ook niet in. Maar de gids klonk wel erg zeker van zijn zaak toen hij aangaf dat de Anomalure hier regelmatig sliep en dat hij waarschijnlijk toevallig deze dag verstoord was geraakt door de vele schoolkinderen die hier ook een uitje hadden.
Anomalure was voor mij een erg belangrijk zoogdier om te zien. Ik heb al verschillende vliegende eekhoorns mogen zien, maar de anomalures zijn echt wat anders. Het principe is hetzelfde: een eekhoornachtig dier met huidflappen tussen de poten waarmee hij kan zweven. Anomalures behoren echter tot een totaal andere suborde en zijn eerder verwant aan de springhazen dan aan de andere vliegende eekhoorns en de ‘gewone’ eekhoorn. Genetisch gezien dus uiterst interessant en nu ik toch al een zwak heb voor vliegende eekhoorns wilde ik deze graag zien. Maar op die dag zat het er dus niet meer in!
De volgende dag keerden we terug op de plek van gisteren. We bezochten de hot springs, maar zagen daar niet de De Brazza’s Monkeys waar ik op hoopte. We liepen weer door het savannegebied naar de andere hot springs. Ook daar was niet zoveel te vinden.
Op de terugweg zagen we ineens op afstand in de palmbomen een familie De Brazza’s Monkey! We konden ze prachtig bekijken en ik was erg blij met deze mooie nieuwe apensoort.
De Brazza’s Monkey
Vervolgens moest er een blik geworpen worden in de holle boom van de anomalure. Ik keek eerst met mijn warmtekijker en zag dat er wel degelijk iets levends in zat. Vol verwachting keek ik met de zaklamp, maar ik was meteen teleurgesteld toen ik twee vleermuizen zag hangen.
Cyclops Roundleaf Bat
Gelukkig bleek ik niet goed gekeken te hebben want enkele meters boven de vleermuizen zat toch de Lord Derby’s Anomalure! Het dier zat stil en we konden hem goed vanaf onderen bekijken. Nadat iedereen een blik had geworpen en enkele bewijsplaatjes waren gemaakt, lieten we hem met rust. Wat een goed begin van deze dag!
Lord Derby’s Anomalure
Hierna gingen we voor een langere periode het bos in. Toen we de trail opliepen stak ineens familie Alexander’s Cuisimanse over. Dat is een mangoestesoort die vrij gelokaliseerd is. Een ‘goede’ dus, maar helaas had ik ze niet zo goed kunnen zien. Toch was dit een mooi begin.
Ook met de vogels ging het goed want we zagen Yellow-throated Nicator, een soort die we ‘moesten’ zien hier.
Yellow-throated Nicator
Verder zagen we ook Yellow-throated Cuckoo en wel een prachtig mannetje. In dezelfde boom zat ook Blue-throated Roller. Die hadden we in Kibale al eerder gezien, maar we hadden natuurlijk geen bezwaar tegen nog een waarneming.
Yellow-throated Cuckoo
Blue-throated Roller
Ook leuk was een zichtwaarneming van Dusky Long-tailed Cuckoo. Deze soort wordt vaak gehoord, maar niet vaak gezien.
Dusky Long-tailed Cuckoo
Zo zagen we wel meer vogels. Eentje die absoluut nog het vermelden waard is, was de White-bellied Kingfisher. Deze soort lijkt oppervlakkig op onze eigen Europese ijsvogel of de lokaal algemene Malachite Kingfisher. De soort is echter gespecialiseerd in kleine poeltjes en smalle stroompjes in de jungle. Daardoor is de soort vaak onvoorspelbaar, want een regenbui kan totaal veranderen waar de soort zich bevindt.
Onze gids Alex had echter een plek waar hij deze vogel wel vaker zag. En zowaar: we daalden af tot de waterkant en al vrij snel kwam White-bellied Kingfisher aan vliegen! We konden de vogel bewonderen terwijl hij een visje ving en ik maakte veel foto’s. Deze vogel bleek ook nog van de ondersoort leopoldi te zijn, waarvan maar weinig goede foto’s bestaan. Hier waren we blij mee dus!
White-bellied Kingfisher
Bij een wat groter meer, een zogenaamd oxbow lake, zagen we nog een vurig gewenst zoogdier: Dent’s Monkey. Ik zag deze aap zelf hoog in een boom zitten en hij liet zich goed bekijken. Helaas zouden we Semliki Red Colobus niet zien, maar we waren over het algemeen al best tevreden met deze dag.
Dent’s Monkey
Een gave waarneming waar ik geen foto’s van heb was die van de Bates’s Nightjar. Deze nachtzwaluw is bepaald niet algemeen en dit was de enige plek waar we hem tegen zouden kunnen komen. Gids Alex had er zelfs al eentje gevonden op eerdere dagen! Op de heenweg vonden we hem niet, maar op de terugweg liep hij door het bos naast het pad in de hoop de vogel terug te vinden. Ik had nog niet helemaal door wat hij aan het doen was, maar dat veranderde toen ik ineens een enorme nachtzwaluw boven het pad zag vliegen! De vogel hing even stil in de lucht en verdween toen verder het bos in. Alex bleek hem ongemerkt te hebben opgestoten, maar wij waren natuurlijk blij dat de vogel via het pad was weg gevlogen.
Ook vonden we op de terugweg een grote groep Uganda Mangabey’s die gemengd waren met Dent’s Monkeys. Beide soorten had ik inmiddels al gezien, maar we hadden natuurlijk geen bezwaar tegen nog een waarneming.
Uganda Mangabeys en Dent’s Monkeys
Op de terugweg hadden we ook goede waarnemingen van drie soorten hornbill: White-thighed Hornbill, Black-casqued Hornbill en Piping Hornbill.
White-thighed Hornbill
Black-casqued Hornbill
Piping Hornbill
Samen met de Congo Pied Hornbill die ik nog niet had weten te fotograferen, hadden we nu vier van de zeven mogelijke soorten gezien. Al deze hornbills konden we nergens anders tegen komen. Dat geeft ook wel aan hoe goed een gebied als Semliki is om mee te pakken tijdens een trip.
Ten slotte was ik blij met de waarneming van nog een De Brazza’s Monkey die dag. Langs deze trail zou er maar eentje zitten die ook nog erg schuw was, dus ik was blij dat juist die aap mij een iets betere waarneming gunde. Vanachter de palmbladeren had hij ons natuurlijk al goed in de gaten.
De Brazza’s Monkey
Zo konden we terugkijken op een goede dag, maar de volgende dag moesten we helaas ook al meteen weer verder! Voor het zo ver was, deden we echter nog ons best om de overige twee hornbillsoorten te vinden. Dat waren de Eastern Long-tailed Hornbill en de Red-billed Dwarf Hornbill. De tacktiek om deze soorten te zien was langs de doorgaande weg posten in de hoop dat de vogels vanaf hun slaapboom zichtbaar naar het bos zouden vliegen.
Helaas viel dat voor ons tegen. Wel zagen we andere hornbills. Ik kon bijvoorbeeld een bewijsfoto maken van Congo Pied Hornbill.
Congo Pied Hornbill
Mijn foto’s van Black-and-white-casqued Hornbill waren zelfs nog beter.
Black-and-white-casqued Hornbill
Maar de soorten waar het om ging: die zagen we niet. De tijd begon ook langzamerhand te dringen. We hadden eigenlijk maar twee uur om vogels te kijken en dan zouden we weer op weg moeten.
Net toen ik dacht dat het niet meer ging gebeuren, hoorde onze gids ineens Red-billed Dwarf Hornbill! Onmiddellijk liep hij het bos in en wij gingen natuurlijk achter hem aan. Het bleek toen nog wonderbaarlijk snel te lukken om de vogel in beeld te krijgen. Wat een prachtige waarneming en wat een mooie vogel!
Red-billed Dwarf Hornbill
Zou ook die Eastern Long-tailed nog lukken? Het leek er niet op. We hadden nog geen enkel geluid van de vogel vernomen ondanks onze pogingen om de vogel met het afspelen van zijn geluid te lokken. Toen werd ineens in een flits toch een vogel door Pieter gezien en Hugo vond hem zittend in een palmboom terug. Ik kon net op tijd een snelle blik werpen en toen ging de vogel er weer vandoor. Herkenbaar gezien, maar geen foto! We vonden het echter al heel wat dat deze soort ook gelukt was.
We konden dus tevreden in de auto stappen. We zetten onze gids Alex af bij onze slaapgelegenheid. Net toen we wilde vertrekken, kwam hij echter terug rennen: hij had Eastern Long-tailed Hornbills gezien! Het klonk vrij ongelooflijk maar het was waar: na even wachten zagen we twee vogels prachtig in vlucht en kon ik zowaar nog enkele bewijsfoto’s nemen.
Eastern Long-tailed Hornbill
Zo sloten we onze tijd in Semliki Forest heel prettig af en konden we tevreden weer op pad. Ik vond Semliki een hele bijzondere plek om te verkeren en die verdiende dus ook een apart verslag!
Ik heb ook videoverslagen van onze tijd in Semliki gemaakt die je hieronder kunt bekijken.
Wil je meer zien van mijn reis naar Oeganda?
Lees over de belangrijkste attractie: De Gorillabeleving!
Lees hoe we een van 's werelds beste vogels zagen: de Schoenbekooievaar!
Lees ook over een geweldige dag in Kibale National Park met chimpansees, bosolifanten en een Green-breasted Pitta!
