- info@naturebylennart.com
De doejong is een erg bijzonder dier om te zien. Van voren heeft hij een soort stofzuigersnuit terwijl hij van achteren een dolfijnenstaart heeft. Zijn voorpoten hebben zich ontwikkeld tot vinnen. De doejong heeft zich ontwikkeld naar het ‘model zeekoe’ en behoort tot de Sirenia waar de lamantijnen of manatees ook toe behoren. Van deze dieren wordt gedacht dat ze ooit voor aantrekkelijke zeemeerminnen werden gehouden door wanhopige zeelieden wiens perspectief op vrouwelijk schoon door de lange zeereis wel enigszins was aangetast. In Mexico zag ik al eens een West Indian Manatee. De doejong was echter nog helemaal nieuw voor mij.
In Oost-Timor had ik de kans hem te zien. In oktober en november 2024 ging ik naar Oost-Timor om blauwe vinvissen onder water te fotograferen. De link naar dit verhaal is onderaan deze pagina terug te vinden.
Vanuit Dili, waar ik verbleef, waren er twee ‘vaste’ doejongs bekend die met enige regelmaat op dezelfde plek te zien waren. doejong Debbie was een vrouwtje dat vaak werd gezien bij een strand op korte afstand van Dili. Debbie zou vrijwel altijd aanwezig moeten zijn, maar was dan wel schuw. doejong Sandy was een mannetje en werd soms gezien bij een strand op ongeveer driekwartier rijden van Dili. Als Sandy er was dan kon je ook lang van hem genieten, maar zijn aanwezigheid was bepaald geen zekerheid.
Meteen op mijn eerste dag op het eiland was ik in de gelegenheid om Debbie te zien, maar helaas was het zicht onder water te slecht door een ongunstige stroming. Daarna volgden de dagen waarop ik met de boot mee ging om blauwe vinvissen te zoeken en was er geen tijd meer om specifiek naar doejongs te zoeken. Dat betekende niet dat er geen kans was om er eentje te zien. Op sommige dagen was er op het water niet zoveel te beleven. Als we dan toevallig in de buurt van het strandje van Debbie of Sandy voeren dan gingen we toch even snorkelen in de hoop haar of hem tegen te komen. Helaas waren die pogingen niet succesvol. Het koraal was gelukkig wel altijd mooi.
De dag nadat mijn ‘Blue Whale Tour’ afgesloten was, ging ik met anderen scubaduiken. We bezochten een duikplek ‘Animone City’ vanwege de overvloedige hoeveelheid zeeanemonen die hier te vinden waren. De naam klopte wel want het was inderdaad een tapijt aan zeeanemonen hier.
Zeeanemonen en clownsvissen
Het was dan ook een mooie duik waarbij we veel soorten zacht koraal te zien kregen.
Zacht koraal
Ook zwommen er clownsvissen waaronder de Orange Clownfish: de vis die ook te zien is in de film Finding Nemo.
Orange Clownfish
Ik besloot aan een tweede geplande duik niet deel te nemen zodat ik later op de middag nog een keer het water in kon bij de plek van Debbie. We deden ons best maar helaas verscheen ‘de zo gegarandeerd geachte’ Debbie niet. Wel genoot ik nog van een paar vissen en ook van een mooie zeeschildpad. Die ging er al snel vandoor toen hij mij zag.
Clownfish sp.
Zeeschildpad
De dag erna was er gelukkig de herkansing! We vertrokken vroeg in de ochtend naar het strand van doejong Sandy. De tamme doejong dus, maar wel de moeilijkste van de twee om te vinden. Gisteren bleek al dat ook de voorspelbare Debbie zich onvoorspelbaar kon gedragen. Maar wie niet waagt wie niet wint, dus wij gingen het wel proberen. Het zou overigens ook mijn laatste kans van de reis zijn om deze soort te zien. Er was dus wel enige druk om te presteren.
Sandy had op deze plek een veel kleiner stuk met zeegras om op te grazen dan Debbie had waardoor we de plek vrij snel konden checken en dus ook vrij snel wisten dat Sandy nergens te bekennen was. Balen! We zwommen verder langs het mooie koraal dat ook hier te vinden was.
Koraalriffen
We vonden Nemo opnieuw!
Orange Clownfish
Op de terugweg gingen we uiteraard nog even langs het stuk zeegras, maar helaas was er nog steeds geen Sandy. We gingen dus weer het water uit. We deden al onze spullen af en installeerden ons op een paar klapstoeltjes om te gaan lunchen. Het plan was dat we de tweede duik op de plek van Debbie zouden uitvoeren in de hoop dat zij wat aardiger voor ons zou zijn dan gisteren. Net toen we onze eerste hap wilden nemen, riep Juve, onze duikinstructeur, dat hij Sandy zag! Vaag in het water was inderdaad wel wat beweging waar te nemen, maar dat had hij toch maar heel scherp gezien.
Ik vroeg voorzichtig of we nu maar weer het water in konden en dat bleek te kunnen. Wel is het bij scubaduiken erg belangrijk om voldoende tijd tussen de duiken te laten zitten. was het gedeelte met het zeegras relatief ondiep waardoor we toch zonder risico het water in konden. We konden niet dieper gaan dan vijf meter.
Snel trokken we dus alle spullen weer aan, deden een nieuwe fles op en we gingen het water weer in! Intussen was Sandy nog een keer boven gekomen waardoor we wel hoopten dat hij nog niet weg was, maar helemaal zeker wisten we dat natuurlijk ook niet. Ik ging pas juichen als ik hem zag!
Terug het water in!
Dat moment duurde gelukkig niet lang. Opeens wees Juve heel fanatiek naar een vaag voorwerp op de zandbodem van de oceaan. Daar lag doejong Sandy!
Doejong
Voorzichtig zwom ik er heen. Doejong Sandy was heel fanatiek aan het eten en legde zo een vrij voorspelbare route over de oceaanbodem af. Alles wat ik moest doen was langs die route gaan liggen en doejong Sandy kwam vanzelf voorbij zwemmen!
Doejong
Het was een bijzonder gezicht om te zien hoe dit dier aan het eten was. Doejongs kunnen wel 40 kilogram zeegras per dag naar binnen werken. Ze eten het ook met wortel en al op. Daardoor hangt er een voortdurende wolk van zand rondom een etende doejong.
Doejong
Helaas staat de ontwikkeling van het zeegras ook onder druk waardoor de geschikte habitatten voor doejongs afnemen. Daarnaast worden doejongs ook het slachtoffer van bepaalde manieren van vissen waarbij netten gebruikt worden waar doejongs in verstrikt raken en verdrinken. In bepaalde opzichten zijn er ook goede ontwikkelingen want het specifiek jagen op doejongs neemt wel af. Doejong Sandy is daarvan een goed voorbeeld want die is duidelijk opgegroeid zonder angst voor mensen.
Dat was ook goed te merken want Sandy kwam heel erg dichtbij! Deze ervaring op zo’n korte afstand was echt een kers op de taart van mijn verblijf op Oost-Timor.
Doejong
Met tussenpozen ging Sandy ook even naar het wateroppervlak om adem te halen waarna hij weer naar beneden ging om verder te eten.
Doejong
Het was dan altijd weer een uitdaging om Sandy terug te vinden, maar we maakten op die manier een stuk of vier voedersessies mee. Het einde van die laatste sessie was wel erg bijzonder toen Sandy vlak langs mij heen zwom. Zelfs zo dichtbij dat hij zijn lichaam kantelde om langs mij heen te kunnen zwemmen. Daarna vonden we Sandy ook niet meer terug, maar dit was een prachtige afsluiting.
Doejong
Op Youtube staan de beelden van deze ontmoeting!
Wil je meer van mijn reis naar Bali en Oost-Timor zien?
Klik hier voor de bijzondere vogels van Bali.
Klik hier voor het hoofddoel van mijn reis: het zwemmen met blauwe vinvissen!
