- info@naturebylennart.com
Het najaar is voor vogelaars in Nederland een van de fijnste periodes om naar vogels te kijken. Het najaar kent een lange aanloop waarbij grofweg vanaf de laatste twee weken van augustus tot begin november elke paar weken nieuwe (schaarse) soorten gevonden kunnen worden. De vogeltrek komt weer op gang, de temperaturen gaan omlaag: vogels kijken wordt weer leuk! Alle reden om naar buiten te gaan dus!
Dit jaar begon ik met een verslag van de hoogtepunten van elke maand, maar daar kwam in de tweede helft van 2025 een beetje de klad in. Dat had er mee te maken dat ik nog veel materiaal moest verwerken van mijn reis naar Oeganda. Ook wisselde ik van baan en van woonplaats, waardoor er nog minder tijd over blijft. En ten slotte was het najaar voor mij ook niet zo heel spectaculair… Uiteraard waren er hoogtepunten, maar ik zag geen nieuwe vogelsoorten en ik had het gevoel dat de leukere soorten een beetje langs mij heen gingen. Dat kwam natuurlijk ook omdat ik wat minder tijd had om naar buiten te gaan.
Zodoende lukt het prima om de hoogtepunten van het najaar in een post samen te vatten. Gelukkig zijn dat er nog best wat!
Op 16 augustus ging ik mee met Jonathan Leeuwis in de Biesbosch die mij op heel wat interessante onderwerpen voor macrofotografie wees. Uiteindelijk was mijn favoriete soort toch de Europese hoornaar die ik niet eens met de macrolens hoefde te fotograferen! Ik had deze enorme wespen al wel vaker gezien, maar de nestlocatie bood een mooie gelegenheid om wat foto’s in vlucht te maken. Daar wil ik nog wel eens wat vaker tijd in steken!
Europese hoornaar
Op 6 september leidde ik een excursie op de Kwade Hoek voor Dagje in de Natuur, die een moment opleverde waar ik al lang naar op zoek was: een slechtvalk op het strand met prooi! Met mijn deelnemers lukte het om de vogel op vrij korte afstand te benaderen. Het was een jonge vogel en dat hielp vast mee. Dat leverde toch een leuke serie op. De vogel bleef heel trouw aan de vloedlijn aan zijn prooi plukken en zo kwamen we hem uiteindelijk ook op de terugweg weer tegen.
Slechtvalk
Overigens zat er op diezelfde dag ook een jonge boomvalk op het strand. Het leek een vrij tam beest te zijn, maar een aanwezige andere fotograaf was er niet zo goed in om dat moment uit te buiten. Wij lieten deze vogel maar met rust.
Boomvalk
Op 27 september kwam het hoogtepunt van mijn najaar: de ontdekking van een kleine kokmeeuw! Ik was als gids mee op de zeevogeltocht van Dagje in de Natuur, samen met Gijsbert Twigt en Jesse Zwart. We vertrokken vanuit Den Helder. Net toen we de zee op wilden varen, sloeg Gijsbert alarm bij een opvallende meeuw. De vogel vloog van ons af, met twee kokmeeuwen, maar draaide gelukkig weer terug. “Kleine kokmeeuw!” werd door Gijsbert geroepen en die kreet nam Jesse al snel over toen hij de vogel ook in beeld kreeg.
Ik had mijn best gedaan om de spannende meeuw meteen al te fotograferen, maar ik gunde mezelf ook een snelle blik door de verrekijker omdat ik van het beeld door mijn camera nog niet direct overtuigd was. Een blik was gelukkig voldoende om te zien dat alle opwinding terecht was! Toen de vogel écht dichtbij kwam, was het door de camera ook goed te zien. De vogel vloog zelfs helemaal tot achter onze boot, waardoor ik meteen een goede serie foto’s had.
Kleine kokmeeuw
Daarna vloog de vogel weer van ons af. Dat was even spannend omdat een aantal deelnemers aan de excursie de vogel nog niet had gezien. Gelukkig kwam hij na een aantal minuten nog een keer terug zodat uiteindelijk de hele boot van deze in Nederland uiterst zeldzame vogelsoort kon genieten. Daar bleef het niet bij: uiteindelijk kon ook heel vogels kijkend Nederland de vogel bewonderen. De vogel verbleef gedurende nog een paar weken in buurt van de haven van Den Helder of Texel en kon dan ook worden gezien, terwijl hij achter de veerboot naar Texel hing. Voor het ontdekverhaal geschreven door Jesse, zie dagjeindenatuur.nl.
We hadden een najaar met een aantal dagen harde wind die goed was om over zee te kijken. Om de een of andere reden viel de stuwing echter vaak tegen en vlogen er minder zeevogels dan verwacht. De beste dag kwam zelfs toen ik geen camera bij me had, maar gelukkig nog wel uit het werk enkele uren kon genieten van forse aantallen noordse pijlstormvogels op migratie. Dat was uiteindelijk zelfs een nieuw Nederlands dagrecord!
Op 4 oktober 2025 had ik mij ook geïnstalleerd bij Westkapelle. Nu uiteraard wel mét camera. Ik genoot van typische zeevogels zoals grote en kleine jager, maar de leukste foto’s maakte ik van een foeragerende sneeuwgors die dapper het slechte weer trotseerde. Ook liet hij de aanwezige steenlopers duidelijk merken wie de baas was!
Sneeuwgors met steenlopers
Op 18 oktober 2025 stond opnieuw een vaartocht vanuit Dagje in de Natuur op het programma. We hadden een prachtige waarneming van een grote jager op volle zee, die de meeuwen lastig viel.
Grote jager met zilvermeeuw
Verder kon ik ook mijn foto’s van drieteenmeeuw verbeteren.
Drieteenmeeuw (adult en eerstejaars)
Noordse stormvogel is een steeds schaarser wordende zeevogel en dus waren we blij dat ook die vogel zich uitstekend liet zien.
Noordse stormvogel
Een ijsduiker vloog op een wat grote afstand voor goede foto’s, maar vanwege zijn schaarse voorkomen toch een leuke waarneming.
IJsduiker
Overigens zou ik deze maand toevallig nog twee keer een ijsduiker over zee zien vliegen, maar dan vanaf land tijdens zeetrektellen bij Westkapelle.
Jan-van-Genten zijn altijd aanwezig rondom de boot en ook nu boden ze weer goede kansen voor foto’s.
Jan-van-Gent
Verder genoot ik van typische zeevogels zoals alk en zeekoet.
Alk
Zeekoet
Afgezien van deze zeevogels, zagen we ook nog vogels die ik niet zo vaak over zee zie vliegen. Een winterkoning bijvoorbeeld!
Winterkoning
Ook zagen we veldleeuwerik en keep.
Veldleeuwerik
Keep
Terug in de haven hadden we ook mooi zicht op enkele ijsvogels.
IJsvogel
Tegen het einde van de maand, op 28 oktober 2025, reed ik na een werkdag nog even naar de Maasvlakte om een vorkstaartmeeuw te bekijken. Dit najaar hadden we opvallend vaak een vorkstaartmeeuw die zich wat langer op dezelfde plek ophield en het begon met deze vogel op de Maasvlakte. Tegen het vallen van de avond lukte het om mijn beste foto’s van deze soort te schieten.
Vorkstaartmeeuw
Dat was de rit waard!
Ook genoot ik van dwergmeeuwen en drieteenmeeuwen die zich ook veel beter lieten fotograferen dan mij ooit gelukt was bij deze soorten.
Dwergmeeuw (adult en eerstejaars)
Drieteenmeeuw (eerstejaars)
In november kwam een hoogtepunt op 8 november toen ik op de Maasvlakte een balkanbaardgrasmus kon bekijken die daar eerder die dag was gevonden. Een balkanbaardgrasmus zien we in Nederland niet vaak in het najaar en het kleed zorgde dan ook voor enige twijfel over de determinatie. Die zal uiteindelijk wel definitief worden vastgesteld, omdat er gelukkig ook poep voor DNA-analyse werd verzameld. Voorlopig houd ik het echter op een balkanbaardgrasmus. Voor zover vluchtfoto’s konden bijdragen aan de determinatie, heb ik die in elk geval geleverd!
Balkanbaardgrasmus
Op die dag zag ik overigens eveneens een Pallas’ boszanger op de Maasvlakte, die daar al enkele dagen verbleef. Dit najaar werden er opvallend veel vogels van deze soort gezien, maar helaas lukte het mij niet om die momenten mee te maken met een tamme vogel op korte afstand. Uiteraard was het wel leuk om deze vogel nog even te zien, zo tegen het einde van het najaar.
Pallas' boszanger
Dat het najaar in november nog niet voorbij is, bewees de vondst van een Humes bladkoning in Vlissingen door Lenn van de Zande. Deze soort had ik dertien jaar geleden eens gezien en gehoord en dus was het tijd voor een nieuwe waarneming. Het lukte me nu om mijn eerste foto’s van deze soort te maken, maar heel goed waren ze nog niet. Ook voor deze soort was het overigens een goed najaar.
Humes bladkoning
Tegen het einde van de maand kwam op 26 november nog een prachtige soort: woestijntapuit! Ook deze soort was voor mij al weer een aantal jaren geleden. Ik was doordeweeks in de gelegenheid om een ochtend te gaan kijken en de vogel liet zich uitstekend zien op korte afstand.
Woestijntapuit
Tegen het einde van de maand, op 29 november, nam ik opnieuw voor een dag plaats in een hut van Glenn Vermeersch. Deze keer zat ik weer in H7. Het was leuk om weer eens een dagje te ontspannen in de hut en het bos zo te beleven. Ik genoot het meest van de goudhaantjes die kwamen badderen. Tegen het einde van de dag had ik er zelfs drie bij elkaar!
Goudhaan
Andere soorten waar ik blij van werd, waren de kuifmezen, zwarte mezen en ook een sijs. Ze kwamen allemaal even een bad nemen in de vijver.
Kuifmees
Zwarte mees
Sijs
Vooruit: als laatste voeg ik ook nog de lokale eekhoorn toe!
Eekhoorn
Ik weet nog niet precies of december mij veel moois zal brengen, wat een apart bericht over die maand rechtvaardigt, maar anders hoop ik tegen het einde van het jaar nog een jaaroverzicht te publiceren. Intussen zijn mijn berichten met foto’s van de vorige maanden natuurlijk nog beschikbaar en vanzelfsprekend staat er ook veel materiaal uit Oeganda online!
